Wszechojciec to kluczowa postać mitologii nordyckiej, której poświęcono najwięcej uwagi. W wierzeniach wikingów zajmował wyjątkowe miejsce, będąc zarówno bezwzględnym wojownikiem, jak i mądrym, dalekowzrocznym przewodnikiem swojego ludu.
Spis treści
Jest najwyższym z bogów dynastii Asów. Jego postać łączy w sobie wiele aspektów. Odyn jest nie tylko bogiem wojny, ale również patronem tych, którzy żyją poza prawem, bóstwem mądrości, władzy i poezji. Wszechojciec to wielowymiarowa postać, której wpływy sięgają daleko poza pola bitew. W Asgardzie posiada dwa wspaniałe pałace: Gladsheim „Jasny Dom” oraz Valaskjalf „Półka Poległych”. W pierwszym z nich mieści się Valhalla, miejsce, do którego trafiają polegli wojownicy. Natomiast w drugim znajduje się tron Odyna oraz sufit wykonany z czystego srebra. W germańskich wierzeniach Odyn znany był także jako Wotan, co świadczy o jego szerokim kulturowym oddziaływaniu wśród ludów północnej Europy.
Historia wyznawców Odyna sięga daleko w dzieje ludów germańskich. Imię to pochodzi od zrekonstruowanego protogermańskiego teonimu Wōðanaz, który tłumaczony jest jako „Władca Szału” lub „Przywódca Opętanych”. Imię to pozostawiło trwały ślad w wielu językach germańskich. Między innymi w języku angielskim słowo Wednesday pierwotnie brzmiało „Wodnesdaeg”, co oznacza „dzień Odyna” lub „Dzień Wotana”. Pierwsze wzmianki dotyczące Odyna zostały odnalezione w dziele Tacyta pt. „Germania” powstałym około 98 r. n.e. Badacze nie wypracowali jednak wspólnej teorii dotyczącej czasu i miejsca, w których narodził się kult Odyna.
Odyn jest bogiem o imponującej liczbie ponad 150 znanych imion. Każde z nich na swój sposób oddaje jego cechy, powiązania z mitami oraz praktyki religijne. Ta mnogość tytułów czyni go bóstwem o największej liczbie rozpoznanych imion wśród ludów germańskich. Do najpopularniejszych należą między innymi:
Odyn wywodzi się z linii prastarych bóstw, będąc synem Bestli i Borra. W staronordyjskich tekstach opisano również jego braci o imionach Vili i Ve. Rodzeństwo zabiło olbrzyma Ymira, a z jego ciała ukształtowało otaczający ich świat. Następnie Odyn i jego bracia natrafili na dwie kłody, z których uformowali pierwszych ludzi – mężczyznę nazywanego Ask (Jesion) i kobietę Embla (Olsza). Bogowie dali im duszę, życie, mądrość, chęć do działania oraz zmysły. Wydarzenia te opisane zostały w micie dotyczącym stworzenia świata.
Odyn często ukazywany jest jako jednooki, długobrody starzec, noszący płaszcz i kapelusz, nierzadko pojawiający się w przebraniu. Cechuje się on determinacją w zdobywaniu wiedzy. Wszechojciec obdarowywał ludzkość mądrością oraz informacjami o piśmie runicznym i poezji. Odyn jest również szczególnie mocno związany ze świętem Yule.
Jego żoną jest Frigg i ma z nią syna Baldura, uważanego za najbardziej kochanego z bogów. Nie jest on jednak jedynym potomkiem Odyna. Wszechojciec jest znany ze swoich związków zarówno z boginiami, jak i śmiertelniczkami. Najpotężniejszym z jego dzieci jest Thor, którego matką jest Jord, personifikacja ziemi. Więcej informacji o rodzie Asów zostało zawartych w artykule Bogowie Nordyccy – Panteon Bogów, Historia Konfliktu Asów i Wanów.
Odyn jest związany braterstwem krwi z Lokim, olbrzymem, który przyniesie zgubę na Asgard. Jest również uważany za przodka takich dynastii jak Skjoldung oraz Wölsung, z których wywodzili się władcy i legendarni bohaterowie wikingów.
Jednooki bóg wiele czasu spędza na podróżowaniu między światami. Pomimo to, ma swoją stałą siedzibę w Asgardzie, gdzie gromadzi Einherjerów. Są to wojownicy, którzy zginęli z honorem na polu bitwy. W mitologii nordyckiej Odyn jest nie tylko liderem bogów, ale także strażnikiem czasu i przeznaczenia. Jego plany i działania mają zmienić los i uchronić dziewięć światów przed spłonięciem.
Wszechojciec uważany jest za najlepszego taktyka spośród wszystkich bogów. Liczne problemy mieszkańców Asgardu konsultowane są z nim w celu stworzenia jak najsprytniejszego planu. To również on zgłębia pradawne przepowiednie i rzuca im wyzwanie, próbując dokonać niemożliwego. Odyn jest niekwestionowanym liderem Asów, czego dowodzi szacunek, jakim go darzą. Podczas Ragnaroku, Odyn poprowadzi sprzymierzeńców do ostatniej bitwi z olbrzymami.
Celem Valhalli jest przygotowanie Einherjerów na nadejście Ragnaroku. Każdego dnia wojownicy toczą między sobą pojedynki, które kończą się o zmierzchu, a ich rany natychmiast zostają wyleczone. Po bitwach wspólnie ucztują w wielkiej sali, spożywając mięso i pijąc miód .
Odyn, jako władca Valhalli, nie tylko czuwa nad swoimi wojownikami, ale również zapewnia im nieśmiertelne życie i codzienną rutynę pełną walki, co ma zapewnić gotowość na czas Ragnaroku.
Wszechojciec za sprawą swoich pomocników osiągnął niemalże nieograniczoną wiedzę na temat dziewięciu światów. To jednak nie zaspokoiło jego potrzeb. Najpierw poświęcił swoje oko w Studni Mimira. Następnie w symboliczny sposób pozbawił się życia. Odyn przebił się własną włócznią oraz przez 9 dni i 9 nocy wisiał na drzewie Yggdrasil. Pozwoliło mu to na zdobycie tajemniczej wiedzy o runach.
W mitologii nordyckiej jednooki bóg jest otoczony przez zwierzęta i przedmioty, które pełnią rolę towarzyszy lub narzędzi. Każdy z atrybutów posiada indywidualną historię, która odwołuje się do charakterystyki Odyna. Ich symbolika często jest niejednoznaczna, co pozwala odbiorcy na indywidualne przemyślenia i teorie.
Kruki pełnią rolę szpiegów Odyna, są jego oczami i uszami. Ich imiona wywodzą się od staronordyjskich słów Huginn „myśl” oraz Muninn „pamięć” lub „umysł”. Codziennie o świcie wylatują z Asgardu, by przemierzać wszystkie zakątki świata, przynosząc wieści o wydarzeniach. Hugin i Munin często siedzą na ramionach Odyna, szepcząc mu do ucha sekrety jego wrogów.
To dwa wilki, towarzyszące Odynowi podczas uczt i bitew. Geri można tłumaczyć jako „chciwy” lub „żarłoczny”, a Freki wywodzi się od protogermańskiego słowa oznaczającego „pożądliwy” lub „chciwy”. Wilki te mogą być powiązane z wierzeniami dotyczącymi wojowników w wilczych skórach, znanych jako berserkowie. Geri i Freki leżą u stóp Odyna podczas uczt w Valhalli. Wszechojciec oddaje im całe jedzenie, gdyż sam posila się wyłącznie winem.
To ośmionożny koń o wyjątkowych zdolnościach. Jego ojcem jest Loki, co wyjaśnimy przy okazji omawiania mitu o powstaniu muru Asgardu. Sleipnir jest opisywany jako najlepszy ze wszystkich koni, a jego wytrwałość pozwala dotrzeć aż do Hel.
Tron Odyna mieszczący się w jego pałacu. Umożliwia Wszechojcu zaglądanie do wszystkich królestw , a także ich słuchanie. Dosłowne tłumaczenie nazwy brzmi „wysokie siedzisko z szerokim widokiem”.
Włócznia znana z tego , że zawsze trafia w cel atakującego, niezależnie od jego umiejętności. Gungnir to główna broń Odyna, którą wykorzysta podczas ostatecznej bitwy Ragnarok. Przed potęgą włóczni drżą nawet najodważniejsi spośród gigantów.
To pierścień, który co 9 nocy tworzy osiem nowych, dokładnych kopii samego siebie. Powstał w wyniku podstępu Lokiego. Draupnir zostanie złożony na stosie pogrzebowym Baldura, co nada pierścieniowi nowego przeznaczenia w krainie umarłych.
Jego warianty znajdowano na przestrzeni wieków wśród różnych kultur i wyznań. W północno-zachodniej Europie w był używany przez ówczesnych pogan, czczących nordyckiego boga Odyna. Według różnych interpretacji, krzyż wpisany w okrąg symbolizuje równowagę sił. Niestety, we współczesnej historii symbol ten bywał wykorzystywany przez grupy o radykalnych poglądach, co zakłóciło jego pierwotne znaczenie i bogate dziedzictwo związane z mitologią nordycką.
To starożytny symbol, składający się z trzech splecionych trójkątów. Pojawia się na przedmiotach pochodzących z czasów ludów germańskich, a jego znaczenie i interpretacja były przedmiotem wielu dyskusji.
Jednym z popularnych wyjaśnień symbolu Valknut jest nawiązanie do serca Jotuna Hrungnira, opisanego w „Eddzie Prozaicznej”. Miało być zrobione z twardego kamienia i posiadać trzy ostro zakończone rogi, przypominające splecione trójkąty. Współczesna interpretacja słowa „valknut” w języku norweskim oznacza „węzeł poległych w bitwie”, co nawiązuje do roli Odyna jako boga wojny i patrona poległych.
Współczesne ruchy pogańskie przyjęły Valknut jako ważny symbol duchowy. Podobnie jak krzyż słoneczny, valknut również posiada niechlubną historię użytkowania przez fanatyków światopoglądowych.
Od czasów najstarszych cywilizacji, ludzie wierzyli w istoty nadprzyrodzone, które mogą stanowić zagrożenie lub nam pomagać. Nie inaczej było z grupami zamieszkującymi dzisiejszą Skandynawię. Posiadali oni długą listę bogów, którzy kierowali losem ludzi oraz próbowali walczyć z własnym przeznaczeniem. Poznaj tajemnice skryte w szczelinach Asgardu!
Czytaj dalej
Komentarze (0)