Ragnar Lodbrok to jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci skandynawskich sag, inspirująca kolejne pokolenia wikingów. Mimo że jego dokonania od setek lat wzbudzały zachwyt, prawdziwą rozpoznawalność zyskał dopiero dzięki serialowi "Wikingowie". Czy jednak wydarzenia z telewizyjnej produkcji mają swoje potwierdzenie w historii?
Kim był Ragnar Lodbrok?
Ragnar Lodbrok to postać znana ze staronordyjskich opowieści epoki wikingów, islandzkich sag oraz średniowiecznych kronik. Według źródeł był jednym z najpotężniejszych wojowników IX wieku, który zasłynął licznymi najazdami na Wyspy Brytyjskie i tereny Imperium Karolińskiego. Saga o Ragnarze Lodbroku oraz inne islandzkie opowieści przedstawiają go jako syna króla Szwecji, Sigurda Ringa, którego ojcem miał być duński władca Randver. Mity wskazują, że był on również wybrańcem Odyna, który skłaniał go do dokonywania heroicznych czynów, przekraczających ludzkie możliwości.
Ragnar Lodbrok opisywany jest jako wyjątkowo silny i odważny mężczyzna , ale również przystojny i obdarzony niezwykłą mądrością. Był łaskawy dla swoich poddanych, lecz bezwzględny wobec wrogów. Saga o Ragnarze Lodbroku opowiada o tym, jak zgromadził flotę, stając się wielkim wojownikiem. Według tej legendy miał on również wyruszyć do krainy Götaland, gdzie własnoręcznie pokonał smoka.
Czy Ragnar Lodbrok istniał naprawdę?
Ragnar Lodbrok to postać owiana legendą, a kwestia jego faktycznego istnienia pozostaje nierozstrzygnięta. Choć jego imię pojawia się zarówno w skandynawskich sagach, jak i angielskich kronikach, historycy wciąż spierają się o to, czy był rzeczywistą postacią, czy raczej wytworem literackim. Wiele znanych postaci historycznych – w tym nawet Wilhelm Zdobywca – próbowało powiązać swoje pochodzenie z legendarnym wikingiem. Do czasów współczesnych nie przedstawiono jednak jednoznacznych dowodów na to, że Ragnar rzeczywiście żył.
Postać Ragnara pojawia się w takich źródłach jak Gesta Danorum, Saga o Ragnarze Lodbroku czy Saga o Synach Ragnara, ale istniejące wersje tych dokumentów pochodzą z czasów znacznie późniejszych niż IX wiek. Powstały one około trzysta lat po domniemanym życiu Ragnara, co oznacza, że mogą być mieszanką historycznych faktów, fikcji literackiej oraz legend powstałych na bazie dokonań kilku różnych władców wikingów.
W tamtej epoce normą było przypisywanie jednemu wodzowi czynów jego wojowników i wasali, zwłaszcza jeśli działały one na jego rozkaz. Niemniej jednak pewne elementy opowieści o Ragnarze wydają się mieć historyczne podstawy. Postać ta pojawia się w źródłach islandzkich, duńskich, a nawet frankijskich, gdzie opisano wikińskiego przywódcę, który w 845 roku najechał Paryż. Istnieją również zapiski sugerujące, że Ragnar miał słynnych synów, co dodatkowo podtrzymuje jego legendę.
Niektórzy badacze próbują utożsamić Ragnara Lodbroka z rzeczywistymi postaciami historycznymi, takimi jak:
- Reginherus (Ragnar) – wódz wikingów, który w 845 roku oblegał Paryż,
- Król Horik I – władca Danii zmarły w 854 roku,
- Król Reginfrid – współrządca Danii, który został pokonany i zabity przez Horika I,
- Ragnall (Ragnvald lub Ragnar) – postać pojawiająca się w irlandzkich kronikach.
Mimo wielu prób historycznego powiązania Ragnara z jedną z tych postaci, spójne zestawienie różnych źródeł i ich chronologii okazuje się niezwykle trudne. Jednak trwałość legendy o niepokonanym wikińskim wodzu, który siać miał postrach w Europie w IX wieku i pozostawił po sobie słynnych potomków, sugeruje, że u podstaw mitów o Ragnarze Lodbroku może leżeć prawdziwa historia.
Etymologia imienia Ragnar Lodbrok
Przydomek „Lodbrok” oznacza dosłownie „Kosmate Spodnie”. Jakie wydarzenia spowodowały jednak, że Ragnar był tak nazywany przez towarzyszy?
Przydomek „Kosmate Spodnie”, wywodzi się z niezwykłej historii, która miała miejsce w Gautlandzie, krainie Gautów. To właśnie tam mieszkała Thora, córka jarla Herruda, uważana za najpiękniejszą kobietę swoich czasów. Ze względu na niezwykły wdzięk i dostojność otrzymała przydomek Borgarhjört, czyli „Jeleń Grodu”.
Pewnego dnia ojciec podarował jej młodego węża, który szybko rósł, aż stał się ogromnym, budzącym grozę stworzeniem. Gad otoczył dom Thory, pilnując go niczym strażnik, a wraz z jego wzrostem mnożyło się złoto, które gromadziła dziewczyna. Z czasem bestia stała się tak wielka i niebezpieczna, że nikt nie odważył się zbliżyć do jej siedziby. Jar uznał tę sytuację za hańbiącą. Obiecał więc rękę Thory oraz cały zgromadzony skarb temu, kto zdoła pokonać potwora.
Na wieść o tym Ragnar postanowił podjąć wyzwanie. Przygotował nietypowy strój, który miał mu pomóc w walce. Uszył spodnie i płaszcz ze skóry, pozostawiając na nich sierść, a następnie wygotował je w smole, dzięki czemu stały się twarde jak pancerz. Kolejnego dnia Ragnar samotnie wyruszył do boju ze strażnikiem Thory. Za pomocą włóczni zranił śmiertelnie smoka, a z jego ran wystrzeliła krew żrąca niczym jad. Ragnar Lodbrok natychmiast odwrócił się plecami do pokonanego przeciwnika, a włochaty strój ochronił go przed śmiertelnym zagrożeniem. To właśnie ten charakterystyczny ubiór zapewnił mu przydomek Lodbrok – „Kosmate Spodnie”, który przeszedł do historii i stał się nieodłącznym elementem jego legendy.
Prawdziwa historia Ragnara Lodbroka
Podczas gdy jego synowie – Ivar Bez Kości, Halfdan Ragnarsson, Björn Żelaznoboki, Ubba i Sigurd Wąż w Oku – są uznawani za postaci historyczne, sam Ragnar Lodbrok pozostaje postacią półlegendarną. Współcześni badacze kwestionują autentyczność wielu opowieści na jego temat, uważając je za późniejsze mity i literackie wyolbrzymienia.
Wiele przypisywanych mu czynów można znaleźć w źródłach historycznych, jednak często są one związane z innymi przywódcami. Próby jednoznacznego powiązania Ragnara z konkretną postacią historyczną kończą się niepowodzeniem, głównie ze względu na sprzeczności w źródłach i trudności w ustaleniu spójnej chronologii wydarzeń.
Mimo to legenda o wikińskim wodzu imieniem Ragnar, który siać miał postrach w Europie w IX wieku i doczekał się słynnych potomków, pozostaje niezwykle trwała. Co więcej, niektóre aspekty tych opowieści są wspierane przez stosunkowo wiarygodne źródła historyczne, co sugeruje, że u podstaw mitu Ragnara Lodbroka może leżeć rzeczywista postać lub nawet kilka postaci połączonych w jedną legendę. Poniżej opiszemy najważniejsze osiągnięcia Ragnara Lodbroka.
Podbój Anglii przez Ragnara i jego synów
Legendy o Ragnarze Lodbroku opowiadają o jego licznych najazdach na współczesne Wyspy Brytyjskie, które siały postrach wśród tamtejszych królestw. Jego potomkowie kontynuowali tę tradycję, lecz zamiast prowadzić kolejne grabieże, postanowili podbić Anglię na stałe.
Kiedy synowie Ragnara – Ivar Bez Kości, Halfdan Ragnarsson i Ubba dorośli, stanęli na czele ogromnej siły zbrojnej znanej jako Wielka Armia Pogańska. Było to zjednoczone wojsko skandynawskich wojowników, które w 865 roku najechało Anglię z zamiarem zdobycia i zajęcia czterech anglosaskich królestw: East Anglia, Northumbria, Mercia oraz Wessex.
Celem Wielkiej Armii Pogańskiej nie było wyłącznie plądrowanie, ale trwały podbój. Kroniki opisują armię jako jedną z najpotężniejszych sił, które kiedykolwiek najechały Anglię, a jej kampania wojskowa trwała aż 14 lat, odciskając trwałe piętno na historii Brytanii.
Oblężenie Paryża przez Ragnara Lodbroka
W 845 roku wikingowie pod przywództwem wodza znanego jako Reginherus – często utożsamianego z legendarnym Ragnarem Lodbrokiem – najechali i splądrowali Paryż. Był to punkt kulminacyjny ich inwazji na Królestwo Franków Zachodnich, a działania skandynawskich wojowników siały spustoszenie na terenie dzisiejszej Francji.
Ragnar i jego zbrojni, płynąc w górę Sekwany, napadli na Rouen, a następnie skierowali się w stronę Paryża. W obawie przed zniszczeniem królewskiego opactwa Saint-Denis, król Karol II Łysy zmobilizował armię i podzielił ją na dwie części, rozstawiając swoje siły po obu stronach rzeki. Ragnar najpierw zaatakował i pokonał jedną z dywizji frankijskiej armii, a następnie wziął do niewoli 111 żołnierzy, których złożył w ofierze. Był to akt mający uczcić Odyna, nordyckiego boga wojny, ale także taktyka psychologiczna mająca zastraszyć resztę frankijskich oddziałów.
Oblężenie Paryża w 845 roku było jednym z największych sukcesów wikingów w ich wyprawach łupieżczych i na zawsze zapisało się w historii Europy.
Żony Ragnara Lodbroka
Według sag Ragnar Lodbrok miał kilka żon, z których każda wyróżniała się niezwykłymi cechami. Jego pierwszą żoną była Lagertha, słynna tarczowniczka, znana ze swojej odwagi i umiejętności bojowych. Aby zdobyć jej rękę, Ragnar musiał wykazać się niezwykłą siłą i męstwem, pokonując własnoręcznie niedźwiedzia i ogromnego psa. Kolejną małżonką Ragnara była Thora Borgarhjǫrtr. Jej rękę zdobył po zabiciu wielkiego węża lub smoka, który otaczał dom i strzegł zgromadzonego tam skarbu. Po śmierci Thory Ragnar poślubił Krákę, kobietę o niezwykłej urodzie i inteligencji, którą spotkał w Norwegii. Początkowo żyła jako prosta dziewczyna w domostwie ubogich chłopów, jednak później okazało się, że w rzeczywistości była to Aslaug, córka legendarnego bohatera Sigurda.
Dzieci Ragnara Lodbroka
Ragnar Lodbrok miał liczne potomstwo, które odegrało istotną rolę w dalszych dziejach wikingów. Jego synowie stali się słynnymi wojownikami i wodzami, prowadząc najazdy na Anglię oraz inne terytoria Europy. Z Lagerthą Ragnar miał syna Fridleifa oraz dwie córki.
Związek z Thorą zaowocował przyjściem na świat najbardziej znanych synów Ragnara Lodbroka o imionach:
- Radbard,
- Dunvat,
- Sigurd Wąż w Oku,
- Björn Żelaznoboki,
- Agnar,
- Ivar Bez Kości
Ragnar miał także syna Ubbe, który pochodził z nieślubnego związku z kobietą, której imię nie zachowało się w źródłach. W swoim ostatnim małżeństwie z Aslaug doczekał się kolejnych synów o imionach:
- Ragnvald,
- Eric Weatherhat,
- Hvitserk
Ragnar Lodbrok Wikingowie – serial a rzeczywistość
Historia Ragnara Lodbroka i jego synów w serialu „Wikingowie” została wiernie odwzorowana względem źródeł historycznych, choć twórcy pozwolili sobie na pewne zmiany oraz dodanie własnych wątków fabularnych. Mimo tych modyfikacji serial można uznać za dobre źródło wiedzy dla osób, które dopiero zaczynają poznawać kulturę wikingów oraz mitologię nordycką. Produkcja oddaje realia epoki, ukazując życie codzienne Skandynawów, ich wierzenia, rytuały i sposób prowadzenia wojen. Dzięki temu „Wikingowie” nie tylko zapewniają widowiskową rozrywkę, ale także przybliżają widzom świat legendarnych wojowników północy.
Ragnar Lodbrok aktor
W serialu „Wikingowie” w rolę legendarnego Ragnara Lodbroka wcielił się Travis Fimmel. Jego charyzmatyczna kreacja sprawiła, że widzowie pokochali tę postać, uznając, iż aktor był idealnym kandydatem do jej odtworzenia. Fimmel nadał Ragnarowi wyjątkowego charakteru, łącząc w sobie zarówno surowość wojownika, jak i inteligencję oraz nieprzewidywalność wodza. Po premierze serialu Ragnar zyskał ogromny rozgłos, na stałe zapisując się w popkulturze jako jedna z najbardziej ikonicznych postaci związanych z historią wikingów.
Jak Ragnar zdobył Paryż?
Jedną z najbardziej pamiętnych scen w serialu „Wikingowie” jest moment, w którym Ragnar upozorował swoją śmierć, aby otrzymać honorowy pogrzeb w paryskim pałacu. Dzięki temu podstępowi wódz wikingów wraz z uzbrojeniem został wniesiony do wnętrza miasta, co ułatwiło wikingom oblężenie Paryża. Choć scena ta była niezwykle widowiskowa, w rzeczywistości nie istnieją żadne historyczne źródła potwierdzające taki przebieg wydarzeń. Był to wątek w pełni wymyślony przez twórców serialu, dodający dramatyzmu fabule.
Co zażywał Ragnar?
W serialu „Wikingowie” Ragnar Lodbrok zażywa tajemniczy lek podawany przez Yidu, który ma silne działanie łagodzące ból oraz halucynogenne. Choć wielu widzów skłania się ku teorii, że jest to opium, odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. Z powodu psychodelicznych właściwości leku oraz różnorodności roślin, które Yidu zbiera i mieli, trudno jest określić dokładnie, co to za substancja. Istnieje możliwość, że lekarstwo mogło zawierać opium, ale równie dobrze mogło to być coś bardziej egzotycznego. Ze względu na wygląd leku, popularna jest również teoria wskazująca na orzech betel. Roślina ta jednak nie wywołuje efektów takich, jakie możemy zaobserwować u Ragnara.
Ragnar Lodbrok data i miejsce śmierci
Według legendy Ragnar zginął w Brytanii w 865 roku w królestwie Northumbria, wrzucony do dołu pełnego jadowitych węży na rozkaz króla Aelli z Nortumbrii. Początkowo miał to być rodzaj tortury, która miała na celu wymuszenie wyznania, że uwięziony wojownik jest słynnym Ragnarem Lodbrokiem. Bohater pomimo tragicznych okoliczności nie wydobył z siebie ani słowa, a węże ignorowały jego obecność. Wtedy Aella rozkazał zdjąć odzież i pancerz wikinga, a następnie ponownie wrzucić go do dołu z wężami. Wtedy zwierzęta zaczęły wściekle atakować wojownika, a on przemówił po raz pierwszy krzycząc:
Pięćdziesiąt jeden
bitew przetrwałem,
bitew pełnych chwały, podczas których
wyrządziłem wrogom wiele krzywd;
nie oczekiwałem, że zwykły wąż
stanie się moją zgubą;
bardzo często rzeczy toczą się tak,
jak najmniej się spodziewasz.
Po chwili ciszy miał kontynuować:
Zakwiczą młode wieprzki,
kiedy dowiedzą się, co staremu się przydarzyło
i jaką krzywdę mi wyrządzono;
węże wbijają złowrogie zęby i mocno kłują,
i wysysają mnie;
moje ciało niedługo
pomiędzy potworami umrze.
Cytat pochodzi z książki „Legenda wikingów. Opowieści o Ragnarze Lodbroku, jego żonach i synach” autorstwa Artura Szrejtera.
Wtedy król zrozumiał, że schwytanym wikingiem był Ragnar Lodbrok i ogarnęło go przerażenie na myśl o nadchodzącej zemście. Rozkazał wysłać posłańców, aby przekazali synom Ragnara wieści o jego śmierci, jednak niewielu było gotowych podjąć tak ryzykowną wyprawę. Wydarzenia te były powodem wyprawy zbrojnej synów Ragnara, co opiszemy w osobnym artykule.
Jak zginął Ragnar z „Wikingów”?
W serialu „Wikingowie” Ragnar Lodbrok umiera w dramatyczny sposób, który ma na celu zamknięcie jego historii i przekazanie dziedzictwa. Twórcy serialu dokładnie odwzorowali niektóre elementy śmierci, szczególnie jego ostatnią przemowę, zgodnie z przekazami. Ragnar został pojmany przez króla Aelle i skazany na śmierć przez wrzucenie do dołu pełnego węży. Ta brutalna scena została wiernie odwzorowana, ukazując godne przyjęcie losu przez najwybitniejszego wikinga.
Jednak twórcy serialu dodali także element, który nie znajduje potwierdzenia w źródłach. Synowie Ragnara dowiadują się o jego śmierci za pośrednictwem dziwnego zachowania kruków. Ta scena nie ma podstaw historycznych, ale stanowi ważny motyw w serialu, który podkreśla znaczenie śmierci Ragnara i wpływ, jaki miała na jego potomków.
Komentarze (0)